Giá thể trồng cây là gì? Giá thể trồng cây có những loại nào?

1. Định nghĩa về giá thể trồng cây là gì

Giá thể trồng cây là vật liệu giúp cho rễ cây có thể bám, hút chất dinh dưỡng và nước. Giá thể trồng cây có 2 dạng: giá thể hữu cơ tự nhiên và giá thể trơ. Giá thể giúp tạo môi trường cho cây sống và phát triển tốt hơn so với đất thịt.

1.1 Giá thể trồng cây có chức năng gì?

Giá thể trồng cây được biết đến như là một loại môi trường phát triển, môi trường nuôi cấy hoặc chất nền để rễ cây bám vào và lớn lên.

– Giúp cây phát triển và sinh trưởng tốt.
– Hỗ trợ cây tăng trưởng mạnh mẽ nhất.
– Cung cấp cho rễ những yếu tố cần thiết như: nước, dưỡng khí và dưỡng chất.

Trong các vườn ươm thực vật tự nhiên, giá thể trồng cây bao gồm các nhiều loại khác nhau. Thông thường họ sẽ dùng đất trộn với các nguyên liệu như phân hữu cơ, xơ dừa, xơ gỗ, hoặc rêu, than bùn. Trong đó, phân hữu cơ thường được chế biến từ vỏ cây, chất thải xanh.

1.2 Thành phần của giá thể gồm những gì?

Các thành phần khoáng chất như Vermiculite, đất sét, đá bọt và đá trân châu Perlite cũng được sử dụng để làm giá thể. Tuy nhiên mỗi loại cây trồng sẽ phù hợp với mỗi loại khoáng chất khác nhau. Vì vậy giá thể trồng cây sẽ phụ thuộc vào loại cây đặc biệt mà bạn đang trồng là gì.

Giá thể trồng cây sẽ giúp bộ rễ của cây có thể phát triển tốt bởi khe hở giữa các nguyên liệu tơi xốp. Nước và không khí cũng di chuyên giữa các khe hở này. Không khí giúp cho các vi sinh vật trong đất và rễ cây thông thoáng hơn. Trong khi đó nước thì cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của cây. Các vi sinh vật có lợi trong giá thể sẽ cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng của cây trồng.

Đọc thêm: Ứng dụng Giá thể thay thế đất trồng phù hợp để ươm giống, trồng cây, trồng hoa, trồng rau

2 Khối ốc đảo

Những khối tạo hình trước này trọng lượng nhẹ đươc thiết kế để nhân giống. Một môi trường rất phổ biên để sử dụng khi trồng từ hạt hoăc giâm cành. Sản phẩm này có độ pH trung tính và giữ nước rất tốt

Các hình lập phương có nghĩa là một môi trường bắt đầu và có 3 kích thước lên đến 2”x 2”. Chúng có thể dễ dàng được cấy vào hầu như bất kỳ hệ thống thủy canh hoặc môi trường trồng trọt (hoặc vào đất).

3. Giá thể trồng cây từ xơ dừa

Xơ dừa trở thành một trong những giá thể trồng trọt phổ biến nhất trên thế giới. Dù xơ dừa vốn được xem là chất thải của ngành công nghiệp dừa. Hay còn gọi là “vỏ trấu” của dừa. Tuy nhiên, xơ dừa lại sớm được ngành trồng trọt nhận định là môi trường hữu cơ hàng đầu. Với những ưu điểm như tạo môi trường thoáng khí, có khả năng giữ nước vượt trội. Vì vậy, xơ dừa có những tác dụng vô cùng hữu ích trong các hệ thống thủy canh.

Không chỉ vậy xơ dừa còn chứa nhiều chất giúp kích thích rễ phát triển. Đồng thời bảo vệ rễ và chống lại các sự xâm nhập của các loại nấm hại rễ. Có nhiều nhà trồng trọt Hà Lan đã phát hiện ra rằng hỗn hợp 50% xơ dừa và 50% đất sét là môi trường phát triển hoàn hảo cho cây.

Tại sao nên xử lý xơ dừa trước khi trồng cây?

Tuy nhiên do trong xơ dừa còn chứa Tanin và Lignin. Hai chất này ảnh hưởng tới dự phát triển của bộ rễ của cây trồng. Để làm giá thể trồng thủy canh, xơ dừa cần phải xử lý để làm giảm chất chát. Bạn xử lý bằng cách xé nhỏ và ngâm xơ dừa trong nước vôi trong từ 1 đến 3 ngày. Xơ dừa có đặc tính thấm nước tốt nhưng độ thông thoáng khí thấp. Vì vậy xơ dừa phù hợp với các loại rau và hoa.

Xơ dừa không phù hợp với các loại cây ưu ẩm, bởi sau khi tưới nước nhiều thì xơ dừa sẽ không giữ được kết cấu và các lỗ hổng như trước. Điều này sẽ ảnh hưởng tới sự thoáng khí của rễ cây. Khiến cây bí rễ và gây hiện tượng thối rễ.

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng, xơ dừa có nhiều loại chất lượng khác nhau. Những loại xơ dừa chất lượng thấp sẽ chứa nhiều muối biển, chúng mịn hơn. Nếu bạn sử dụng loại xơ dừa này trong thủy canh, sẽ mang đến kết quả không như mong đợi.

4. Giá thể trồng cây từ đá trân châu Perlite

Đá trân châu Perlite đã xuất hiện trong nhiều năm. Chúng được sử dụng chủ yếu như chất phụ gia cho đất để tăng cường sục khí và thoát nước. Đá trân châu tồn tại như một loại thủy tinh núi lửa và được nung nóng nhanh chóng đến hơn 1600 độ F. Quá trình này sẽ khiến đá phồng lên và khi nước bốc hơi sẽ tạo ra vô số bong bóng nhỏ.

Đá trân châu là một trong những giá thể trồng thủy canh tốt nhất. Vì nó xốp, thoát nước tốt và chi phí cũng tương đối rẻ. Đá Perlite có thể được sử dụng đơn độc hoặc kết hợp cùng các thành phần khác để tạo thành giá thể trồng cây. Đá Perlite thường được sử dụng cùng đá Vermiculite với tỉ lệ 1:1. Hoặc cũng có thể kết hợp với phân trùn quế, peatmos,… để tạo thành giá thể trồng xương rồng, sen đá.

Mặt hạn chế lớn nhất của đá trân châu là nó không giữ được nước tốt. Điều này có nghĩa là nó sẽ khô nhanh giữa các lần tưới nước. Một điểm khác nữa, đó là bụi từ đá trân châu rất có hại cho sức khỏe. Vì vậy bạn nên đeo khẩu trang chống bụi khi xử lý nó.

5. Giá thể trồng cây từ đá bọt Vermiculite

Đá bọt Vermiculute là một nguyên liệu giá thể trồng cây khác mà shopcaytrong muốn giới thiệu. Ở trạng thái tự nhiên nó tương tự đá mica. Nhưng khi được đốt nóng nhanh, nó nở ra do sự sinh ra năng lượng hơi nước giữa các lớp.

Đá Vermiculite được sử dụng thường xuyên nhất là kết hợp cùng đá trân châu. 2 loại đá này sẽ bổ sung tốt cho nhau. Trong khi đá Vermiculite giữ được độ ẩm lên tới khoảng 200%-300% trọng lượng thì đá Perlite không như vậy. Vì vậy sự kết hợp này sẽ giúp bạn có thể cân bằng giá thể trồng cây. Sẽ vừa giữ nước và chất dinh dưỡng tốt nhưng vẫn cung cấp cho rễ nhiều oxy.  Đá Vermiculite và Perlite trộn theo tỉ lệ 1:1 là một môi trường rất phổ biến cho các hệ thống thủy canh.

Nhược điểm chính của Vermiculite là nó giữ lại quá nhiều nước. Vì vậy nó có thể làm nghẹt rễ của cây nếu được sử dụng đơn lẻ.

6. Giá thể trồng cây từ hỗn hợp đất sạch và đất trồng

Có rất nhiều loại đất sạch (không có chất dinh dưỡng) và đất trồng (có chất dinh dưỡng) cũng trở thành giá thể trồng cây. Chúng có thể tạo thành giá thể khi kết hợp cùng rêu, đá Perlite hoặc Vermiculite.

Giá thể trồng cây từ đất sạch được coi là hữu cơ và được sử dụng để phối trộn cùng các loại giá thể xốp và thoáng khí hơn. Hầu hết các hỗn hợp từ đất sạch và đất trồng đều giữ nước tốt và có tác dụng thấm hút tốt. Đồng thời chúng vẫn giữ được lượng không khí.

Đấy là loại giá thể rất tuyệt cho người làm vườn mà không có thời gian để tự tay chăm sóc hoặc cải tạo chất dinh dưỡng của họ.

7. Giá thể trồng cây từ đất sét nung

Các viên sỏi nung, đất sét nung rất phù hợp với hệ thống thủy canh hoặc các loại cây trồng có chu kỳ tưới nước thường xuyên. Bởi vì các viên đất sét không giữ được nhiều nước nên chúng cần được tưới thường xuyên để rễ cây không bị khô. Các viên đá thường được trộn với các loại giá thể khác để tăng khả năng giữ oxy.

Các viên đất sét nung thường khá đắt tiền nhưng chúng lại có khả năng tái sử dụng một cách dễ dàng. Vì vậy viên đất sét nung trở thành một lựa chọn tốt nếu bạn sử dụng dài hạn. Sau khi thu hoạch cây trồng, bạn có thể rửa viên đất sét để loại bỏ tất cả các rễ cũ. Bạn tiếp tục khử trùng bằng thuốc tẩy pha với nước theo tỉ lệ 1:9.  

8. Giá thể trồng cây từ cát

Trong canh tác thủy canh, người ta sử dụng cát như một loại giá thể. Cây được trồng trực tiếp trên cát, chất dinh dưỡng được cung cấp thông qua rễ để nuôi cây. Cát có khả năng giữ nước tuyệt vời, rẻ và có thể tái sử dụng bằng cách khử trùng. Vì vậy nó là lựa chọn tuyệt vời cho người tìm kiếm một phương pháp có chi phí thấp để thực nghiệm với thủy canh

Đọc thêm: 

9. Giá thể trồng cây từ rêu Sphagnum

Rêu Sphagnum cũng là một loại giá thể thường được sử dụng trong hệ thống thủy canh. Sphagnum rêu tạo ra một môi trường phát triển mịn mượt tốt, giữ được tỷ lệ không khí cao và giữ nước tốt.

Vấn đề chính với môi trường phát triển này là nó có thể bị phân hủy theo thời gian và bạn có thể lấy được các hạt nhỏ cái mà có thể nút kín máy bơm của bạn và (hoặc) các bộ phát nhỏ giọt nếu bạn đang sử dụng phục hồi loại hệ thống thủy canh

10. Giá thể trồng cây từ cách nhiệt bằng sợi thủy tinh

Mặc dù chưa phổ biến rộng rãi, tuy nhiên, cách nhiệt bằng sợi thủy tinh cũng được một số người sử dụng. Họ thường dùng các hệ thống thủy canh.

Sợi thủy tinh có một đặc điểm đó là nó giữ quá nhiều nước, không thông thoáng. Điều này sẽ khiến không khí khó lưu thông quanh rễ cây. Shopcaytrong khuyên bạn không nên ứng dụng thực tế loại giá thể này trên diện rộng. Bạn vẫn có thể thử nghiệm để hiểu rõ thêm về tính chất và đặc điểm của nó.

11. Giá thể trồng cây từ không khí

Có rất nhiều người nói về hệ thống trồng cây mà không sử dụng một loại giá thể nào. Tức là rễ cây phải phát triển trong chân không hoàn toàn. Điều này nghe có vẻ vô lý, bởi nó sẽ khiến cây dễ chết hơn. Nhưng trên thực tế, khí canh là một phương thức canh tác mới trong nông nghiệp. Trồng cây không sử dụng đất, nước mà trồng trong môi trường không khí có chứa các thể bụi dinh dưỡng. Các bụi thể dinh dưỡng cung cấp cho rễ để cây sinh trưởng và phát triển. Hệ thống khí canh sẽ được phun tưới định kỳ bằng dung dịch dinh dưỡng.

Ưu điểm lớn nhất để phát triển cây trong không khí đó là rễ cây sẽ lấy được tất cả oxy mà chúng cần. Và ưu điểm khác chính là không khí hoàn toàn miễn phí. Bạn cũng chẳng cần phải xử lý như với một số loại giá thể khác.

Vấn đề lớn nhất liên quan đến khí canh là khả năng cảm biến của nó với sự cố mất điện và hỏng thiết bị bơm hoặc lỗi hẹn giờ. Nếu bạn không có phương án dự phòng, thì tình trạng xấu sẽ diễn ra rất nhanh. Rễ có thể bắt đầu khô trong vài phút và toàn bộ cây trồng có thể chết rất nhanh.

12. Giá thể trồng cây từ bông khoáng rockwool

Bông khoáng Rockwool được sản xuất bằng cách kéo sợi đá nóng chảy như kẹo bông. Loại bông khoáng này sẽ giúp giá thể trồng cây vô trùng và có chất xơ. Sợi rockwool theo chiều ngang sẽ thoát nước chậm hơn, và giúp rễ phát triển rễ theo chiều ngang nhiều hơn. Những cây có hướng sợi dọc sẽ thoát nước nhanh hơn và khuyến khích rễ phát triển theo chiều đâm sâu hơn. Khi xử lý bông khoáng rockwool, đặc biệt khi ướt, hãy nhẹ nhàng. Vì độ nén sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng giữ không khí của nó.

12.1 Đặc điểm của bông khoáng rockwool

Bông khoáng Rockwool dạng khối và dạng tấm thường giữ độ ẩm khoảng 80%. Bông khoáng Rockwool dạng hạt vừa có thể sử dụng để chống thấm nước và thấm nước. Nó sẽ là chất chống thấm khi dùng làm lớp lót ở đáy chậu. Nó là chất thấm nước khi giúp giữ độ ẩm và chất dinh dưỡng dự trữ cho cây. Dạng hạt này phù hợp với các cây trồng phát triển trong thùng chứa.

Một khía cạnh quan trọng của việc quản lý bông khoáng rockwool là độ pH khá cao. Vì vậy trước khi dùng làm giá thể, tất cả bông khoáng rockwool nên được ngâm trong nước điều chỉnh pH. Hoặc cũng có thể ngâm trong dung dịch dinh dưỡng nhẹ. Ngâm ít nhất 24 giờ ở độ pH 5,5. Độ pH vẫn sẽ có khuynh hướng tăng cao hơn mong muốn trong vài tuần đầu tiên, nhưng dần dần ổn định. Độ pH trong hồ chứa có thể thấp hơn đáng kể so với trong giá thể. Nếu độ pH trong hồ chứa được duy trì quanh pH5,5 thì nó phải gần pH 6,3 tại rễ.

12.2 Lưu ý khi xử lý bông khoáng

Nếu bạn xử lý bông khoáng rockwool khi khô, bạn cần đeo mặt nạ hô hấp bảo vệ. Đồng thời hãy che chắn các khu vực tiếp xúc với da. Một số người nhạy cảm có thể sẽ bị với kích ứng da và phổi. Nó sẽ tương đối an toàn để xử lý khi ướt. Bạn có thể dùng keo xịt tóc xịt lên cánh tay, bàn tay trước khi xử lý bông khoáng. Điều đó sẽ tránh cho da bạn tiếp xúc trực tiếp với nó.

Bông khoáng Rockwool thường được sử dụng trong sản xuất thương mại. Nó có thể được tái chế, tuy nhiên phải khử trùng và làm sạch trước khi sử dụng lại.  Các bông khoáng dạng tấm sẽ bắt đầu mất cấu trúc sau một vài lần sử dụng, nhưng có thể được cắt thành dạng hạt. Bông khoáng Rockwool có xu hướng tích tụ muối tích, bạn nên xả nước tưới đẫm để điều chỉnh độ pH mỗi tuần một lần.  

Bông khoáng Rockwool là giá thể trồng cây tuyệt vời cho việc ươm giống và nhân giống. Tuy nhiên loại giá thể này không phù hợp cho người mới bắt đầu hoặc cho những người không có thời gian hoặc thiết bị giám sát.

13. Giá thể trồng cây từ sỏi

Soi cũng được xem là một trong những loại giá thể trồng cây. Sỏi cung cấp nhiều không khí cho rễ, tuy nhiên nó lại không giữ được nước. Điều đó có nghĩa là rễ cây sẽ bị khô nhanh nếu chúng không được tưới đủ. Một nhược điểm khác của sỏi là trọng lượng rất nặng.

Sỏi thường khá rẻ và dễ tìm. Bạn có thể dễ dàng tái sử dụng sỏi miễn là bạn rửa và khử trùng tốt trước khi trồng cây. Sau khi bạn thu hoạch cây trồng của mình, bạn có thể rửa sỏi để loại bỏ tất cả các rễ cũ. Rồi bạn khử trùng chúng bằng thuốc tẩy hòa cùng nước theo tỉ lệ 1:9. Sỏi cũng có thể được khử trùng bằng cách sử dụng hỗn hợp Hydrogen Peroxide và nước. Bạn áp dụng theo tỉ lệ  1 hoặc 2 muỗng cà phê 35% hydro peroxide cho mỗi gallon nước.

14. Giá thể trồng cây từ nước

Trồng cây từ nước hay còn gọi là trồng thủy canh. Rễ cây sẽ sống lơ lửng trong nước với các chất dinh dưỡng đã được hòa tan. Giá thể thủy canh thường có một số phương pháp phổ biến rộng rãi. Đó là kỹ thuật màng mỏng dinh dưỡng hay còn gọi là dòng chảy nông (NFT – Nutrient Film Technique) hoặc kỹ thuật dòng chảy sâu (DFT – Deep Flow Technique).

Đọc thêm: Tìm hiểu về chất trồng giữ nước Rêu than bùn Peatmoss

Nước là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của thực vật. Vì vậy sử dụng nó làm môi trường phát triển có ý nghĩa rất lớn. Tuy nhiên phải cẩn thận khi chọn một hệ thống sử dụng nước như là môi trường phát triển duy nhất. Vì có những loại rễ cây cần nhiều khá nhiều oxy thay vì cần nhiều nước.

15. Giá thể trồng cây từ mùn cưa

Giá thể mùn cưa được ứng dụng rộng rãi đã là một thành công không nhỏ. Mùn cưa được tạo thành từ vụn của các loại gỗ trong quá trình chế tạo sản phẩm. Tuy nhiên một số loại gỗ có thể chứa các chất gây bất lợi cho sự phát triển của cây. Một vấn đề khác cần lưu ý đó là mùn cưa sẽ bị phân hủy. Mùn cưa giữ ẩm khá tốt, vì thế quá trình tưới nước phải vô cùng cẩn thận để không bị dư.

Có lẽ ưu điểm tốt nhất của mùn cưa là chúng thường được tìm thấy miễn phí. Shopcaytrong khuyên bạn không nên sử dụng loại giá thể trồng cây này trừ khi bạn cần thí nghiệm. 

16. Giá thể trồng cây từ đá nham thạch

Đá nham thạch đã được sử dụng thành công trong nhiều năm. Nó có trọng lượng nhẹ và có khả năng giữ được một lượng nước khá lớn trong các lỗ trống và khe hở. Đá nham thạch được sử dụng thường xuyên nhất trong các hệ thống thủy canh với chu kỳ tưới nước thường xuyên.

Tuy nhiên ngày nay, đá nham thạch có sẵn ít được sử dụng thường xuyên hơn. Điều này có để được lý giải bởi vì cấu tạo đá có các cạnh sắc nhọn có thể gây hại cho rễ cây. Hơn nữa ngày nay đá nham thạch tự nhiên khó được tìm thấy ở nhiều khu vực trên thế giới.

Với uy tín và kinh nghiệm 5 năm hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, chúng tôi cam kết những sản phẩm mang tới khách hàng đều có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và đạt các tiêu chuẩn về chất lượng để phục vụ cho trồng trọt hữu cơ. Tự tin là đơn vị cung cấp giá thế lớn nhất TP. HCM, chúng tôi có khả năng cung cấp số lượng lớn nguyên liệu và giá thể thành phẩm tới tay khách hàng.

• Khách hàng cá nhân: Mua hàng tại www.shopcaytrong.com hoặc www.facebook.com/DaPerlite
• Khách hàng đại lý: Hotline: 0901 455 789
• Khách hàng farm, doanh nghiệp: Hotline 0901 455 789